Ang Alamat ni Prinsesa Manorah
(Isinalin sa Filipino
ni Dr. Romulo N. Peralta)
Isang alamat na
pasalin-salin sa iba’t ibang panahon at henerasyon mula noong panahon ng
Ayutthaya at nagbigay-inspirasyon kay Haring Rama V ng Thailand.
Si Kinnaree Manorah
ay isang prinsesa ng alamat ng Thai at ang pinakabata sa pitong anak na kinnaree
ng Haring Prathum at Reynang Jantakinnaree. Siya ay nakatira sa maalamat na
kaharian ng Bundok Grairat. Ang pitong kinnaree ay kalahating babae at
kalahating sisne. Sila’y nakalilipad at nagagawang itago ang kanikanilang pakpak
kung kanilang nanaisin.
Sa loob ng kahariang Krairat (Grairat),
nakatago ang kagubatan ng Himmapan kung saan din namamahay ang mga nakatatakot
na nilalang na hindi kilala sa daigdig ng mga tao.
Sa loob ng kagubatan,
nakakubli ang maganda at kaaya-ayang lawa kung saan ang pitong kinnaree ay
masayang dumadalaw lalo na sa araw ng Panarasi (kalakihan ng buwan). Sa
di-kalayuan ng lawa, nakatira ang isang ermitanyo na nagsasagawa ng kaniyang meditasyon.
Isang araw, napadako
ang isang binata habang naglalakbay sa kagubatan ng Himmapan. Siya ay si
Prahnbun. Nakita niya ang pitong kinnaree na masayang nagtatampisaw sa
ilog. Namangha siya sa nakabibighaning kagandahan ni Prinsesa Manorah. Naisip niya
na kung mahuhuli niya ang prinsesa, dadalhin niya ito kay Prinsipe Suton, ang
anak ng Haring Artityawong at Reyna Jantaivee ng Udon Panjah. Tiyak na matutuwa
ang prinsipe at tuluyang mapapaibig ito sa prinsesa. Ngunit naitanong niya sa
sarili kung paano niya ito mahuhuli.
Alam ni Prahnbun na
may ermitanyong nakatira sa malapit ng kagubatan. Pinuntahan niya ito upang
magpatulong sa kaniyang balak. Sinabi sa kaniya ng ermitanyo na napakahirap ang
manghuli ng kinnaree dahil agad-agad itong lumilipad kapag tinatakot. Ngunit
naisip ng ermitanyo na may isang dragon na nakatira sa pinakasulok-sulukan ng
kagubatan na maaaring makatulong sa kanila. Nagpasalamat ang binata sa
ermitanyo at nagmamadaling lumisan upang hanapin ang dragon.
Hindi natuwa ang
dragon nang marinig ang balak ni Prahnbun, ngunit napapayag din itong bigyan
niya si Prahnbun ng makapangyarihang lubid na siyang panghuhuli niya sa
Prinsesa Manorah. Nagpasalamat ang binata at patakbong umalis na dala-dala ang
makapangyarihang lubid at patagong tinungo ang ilog kung saan naglalaro ang mga
kinnaree.
Habang abala sa
paglalaro ang mga kinnaree, inihagis ni Prahnbun ang lubid at matagumpay
na nahuli si Prinsesa Manorah. Ganun na lamang ang pagkaawa ng ibang mga
kapatid ng prinsesa. Ngunit sila’y walang nagawa kundi agad-agad na lumipad
dahil sa takot na sila rin ay paghuhulihin.
Itinali nang mahigpit
ni Prahnbun ang pakpak ni Prinsesa Manorah upang hindi makawala at tuluyang
madala pabalik sa Udon Panjah at maibigay kay Prinsipe Suton na noo’y
naglalakbay rin sakay sa kabayo papunta sa kagubatan. Nakasalubong niya si
Prahnbun dala-dala si Prinsesa Manorah. Agad-agad na naakit sa kagandahan ni
Prinsesa Manorah ang prinsipe.
Nang isalaysay ni
Prahnbun kay Prinsipe Suton ang dahilan kung bakit niya hinuli at dinala ang
prinsesa sa harap niya, nagpasalamat ang prinsipe at binayaran siya nito ng
napakalaking halaga.
Nagbalik ang prinsipe
sa kaniyang palasyo dala-dala si Prinsesa Manorah kung saan umusbong ang isang
tunay na pag-ibig sa isa’t isa. Nang sabihin ng prinsipe sa kaniyang inang
prinsesa at amang hari ang buong pangyayari, masayang-masaya sila at agad-agad
nagbalak na magsagawa ng kasal para kina Prinsipe Suton at Prisesa Manorah.
Bumalik sila sa
palasyo ng Udon Panjah kung saan isinagawa ang kasal at tuluyang namuhay nang
masaya’t matiwasay habambuhay.
=> Ang Alamat na ito ay nagmula sa Thailand . Kapansin pansin sa akda ang Kultura ng Thailand na kung saan sila ay kabilang sa monarkiyang pamahalaan na nangangahulugang pinamumunuan at Reyna at Hari .
Isa rin itong Patunay na ang Alamat ay hindi lamang tumatalakay sa mga bagay bagay bagkus ito rin ay ang mga pangyayaring pinaniniwalaan na totoo noon, ngunit sa paglakad ng panahon ito ay nagiging kathang isip na lamang . Halimbawa ang mga Kinaree dahil ang mga gantong nilalang ay pinaniniwalaan noon ngunit sa kasalukuyan ay nananatili na lamang ito na kathang isip .
Ang Buwang Hugis-Suklay
(Isinalin sa Filipino
ni Dr. Romulo N. Peralta)
Noong unang panahon,
may isang mangingisda na nagpaalam sa kaniyang asawa na lumuwas sa kabayanan upang
mamili ng mga gamit sa pangingisda.
Nagpabili ang
kaniyang asawa ng kendi para sa kaniyang anak na lalaki, at isang suklay na
hugis buwan.
Sinabi ng kaniyang
asawa na upang hindi niya makalimutan, tumingala lamang siya sa kalangitan at
makikita niya ang buwang hugis-suklay.
Sa araw na iyon, ang
buwan ay talaga namang magsisimula nang maging hugis-suklay.
Nagsimulang humayo
ang mangingisda at matapos ang maraming araw at gabi ng paglalakbay, narating
niya ang kabayanan.
Agad-agad niyang
binili ang mga kagamitan sa pangingisda at ang kendi para sa anak. Ngunit sa
kasamaang palad, nakalimutan niya ang ipinagbilin ng asawa na dapat bilhin.
Naghalughog siya sa buong tindahan upang maalala lamang niya ang ipinabili ng
asawa. Napansin ito ng tagapangalaga ng tindahan.
“Maaari ko po ba
kayong tulungan?,” tanong ng tagapangalaga sa mangingisda.
“Hinahanap ko ang
ipinabibili ng aking mahal na asawa.” tugon naman niya.
“Pampapula ho ba ng
labi?”
“Hindi.”
“Pitaka?”
“Hindi rin.”
“Unan?”
“Unan? Naaalala ko
na! Sinabi niyang tumingala ako sa buwan.” Masayang tugon ng mangingisda. (Sa
orihinal na teksto, ginamit ang salitang spoon upang magkasintunog sa moon.
Sa salin na ito, ginamit ng tagapagsalin ang salitang unan upang maging
magkasintunog sa salitang buwan.)
Tumingala ang
tagapangalaga at nakita ang bilog na bilog na buwan na siya ring nakita ng
mangingisda sa kaniyang pagdating sa kabayanan mula sa mahabang paglalakbay.
“Alam ko na.
Makikipagpustahan ako sa ‘yo. Ito ang gusto ng asawa mong bilhin mo para sa
kaniya,” panghahamon ng tagabantay ng tindahan.
Agad-agad na inilagay
ng tagabantay ang bilog na bagay sa isang supot. Binayaran ito ng mangingisda
at lumisan.
Sa kaniyang
pagdating, nadatnan niya ang nag-aabang niyang asawa, anak, ang kaniyang ina at
ama.
“Kumuha ka ng kendi,”
ang sabi niya sa kaniyang anak.
“Natandaan mo ba kung
anong ipinabili ko sa ‘yo?,” ang tanong ng kaniyang asawa.
Masayang itinuro ng
mangingisda ang lukbutan na kinalalagyan ng kaniyang binili para sa asawa.
“Wala naman dito ang
suklay na hugis-buwan,” pasigaw na sabi ng asawa.
Lumapit ang
mangingisda sa kinalalagyan ng lukbutan, dinukot ang supot at inabot sa asawa.
Pinunit ng asawa ang
supot at nakita ang sarili sa salamin kasabay ng panghahamak.
Ganoon na lamang ang
pagkabigla ng mangingisda sa naging reaksiyon ng asawa.
“Bakit ka nagdala ng mia
noi? Ito’y isang pang-aalipusta!” pasigaw ng asawa.
(Ang mia noi ay
mga salitang Lao na katumbas ng pangalawang asawa na mas bata sa unang asawa.
Ito’y bahagi ng lipunang Thai at Lao.)
Hinablot ng ina ng
lalaki ang salamin at nagwika.
“Nakakadiri ka nga.
Nagdala ka ng mia noi, na napakatanda na at nangungulubot pa. Paano mo
ito nagagawa?”
Tumayo ang kaniyang
anak na noo’y nakaupo malapit sa kaniyang lola at hinablot ang salamin.
“Lolo, tingnan ninyo.
Kinuha niya ang aking kendi at kinakain pa.” pagalit na sabi ng bata.
“Tingnan ko nga ang
masamang taong ito.” Hinablot ng lolo ang salamin mula sa bata. “Iniismiran pa
ako ng kontrabidang ito! Sasaksakin ko nga ng aking patalim.”
Inilapag sa sahig ng
lolo ang salamin at inundayan ng saksak.
“Sasaksakin din niya
ako!” sigaw ng lolo.
Nang makita ito ng
lolo, siya’y galit na galit na sinaksak ang salamin at tuluyang nabasag.
“Ngayon ay hindi ka
na makagagambala pa sa kahit sino!” ang sabi ng lolo.
=> Ang kwentong ito ay nagmula naman sa Laos. Marahil naguguluhan kayo kung bakit ang pamaagt ay buwnag hugis ng suklay , dahil ang Half moon o ang kalahati ng buwan ay katumbas ng hugis ng suklay kung ating papalawakin ang ating mga imahinasyon :) at bakit nga ba bilog na bagay ang nabili ng mangingisda ? dahil nung mga panahong hindi nya naalala ang pinapabili ng kanyang asawa , sinunod nya ang bilin nito na tumingin lamang sa kalangitan at nakita nya ang bilog na buwan kaya naisipan nyang bumili ng salamin .
=> Ang kwentong ito ay nagmula naman sa Laos. Marahil naguguluhan kayo kung bakit ang pamaagt ay buwnag hugis ng suklay , dahil ang Half moon o ang kalahati ng buwan ay katumbas ng hugis ng suklay kung ating papalawakin ang ating mga imahinasyon :) at bakit nga ba bilog na bagay ang nabili ng mangingisda ? dahil nung mga panahong hindi nya naalala ang pinapabili ng kanyang asawa , sinunod nya ang bilin nito na tumingin lamang sa kalangitan at nakita nya ang bilog na buwan kaya naisipan nyang bumili ng salamin .
Walang komento:
Mag-post ng isang Komento